- Uitleg
- |
- Beleid en organisatie
- |
- po
- vo
- mbo
Sociale media en schoolmedewerkers: hoe gaan scholen om met valkuilen?
Hoe kunnen scholen beleid ontwikkelen om incidenten met sociale media te voorkomen? En hoe kun je als bestuurders of schoolleider het beste reageren als er toch dingen misgaan? Deze vragen worden beantwoord in een nieuwe publicatie van Kennisnet, gemaakt in samenwerking met stichting School en Veiligheid.
Door Remco Pijpers
De brochure ‘Sociale media en schoolmedewerkers: omgaan met valkuilen’ gaat over socialemediagebruik door onderwijzend (en onderwijs-ondersteunend) personeel, en wat dat betekent voor scholen.
Omgaan met online situaties
De centrale vraag is: hoe je enerzijds de kracht van sociale media kunt benutten, met respect voor de vrijheid van meningsuiting, terwijl je anderzijds wilt voorkomen dat de school, de medewerkers, de leerlingen, of andere betrokkenen beschadigd raken. In de brochure wordt ingegaan op online situaties die de school of de medewerkers in diskrediet kunnen brengen. In de praktijk kan het bijvoorbeeld gaan om:
- online geuite meningen of standpunten van docenten
- online leerling/docent-contacten buiten schooltijd
- online geuite meningen of klachten van leerlingen of ouders
- misplaatste ‘hulp’ van leerlingen of ouders
- filmpjes van opstootjes op het schoolplein
- filmpjes van gedoe in de klas
- doorgezonden sexting-beelden
Sommige zaken zijn juridisch van aard, maar niet alles is wettelijk geregeld. Deze brochure beschrijft dat spanningsveld en de worstelingen, en hoe je ermee om kunt gaan.
Socialeveiligheidsklimaat
Veel scholen vragen zich af hoe ze hun socialemediabeleid moeten vormgeven en waar dat betrekking op moet hebben. Moet de school bijvoorbeeld iets doen als een vechtpartij tussen twee leerlingen buiten schooltijd wordt gefilmd, en dat filmpje op YouTube wordt gezet? Een eerste gedachte kan zijn: ‘Nee, wat zich buiten school afspeelt bij de leerlingen, valt onder de verantwoordelijkheid van de ouders.’ Aan de andere kant: wat ze buiten schooltijd doen op sociale media, heeft ook invloed op het socialeveiligheidsklimaat van de school. Waar de school een wettelijke (én morele) verantwoordelijkheid voor heeft. Daarnaast kan het een enorme impact hebben op het imago van de school, als bekend wordt op welke school deze leerlingen zitten.
Moet de school iets doen als een vechtpartij tussen twee leerlingen buiten schooltijd wordt gefilmd, en dat filmpje op YouTube wordt gezet?
Kennisnet heeft de brochure gemaakt na onderzoek naar incidenten met sociale media op scholen. Die incidenten lijken toe te nemen, al zijn er geen statistieken die dat beeld kunnen staven. Er is vooral gesproken met scholen die met een incident te maken hebben gehad. Wat hebben ze er van geleerd?
Discussiekaarten: voor gesprekken over sociale media
Op de lessen zijn ook zes discussiekaarten gebaseerd, die Kennisnet met stichting School en Veiligheid heeft gemaakt. Deze discussiekaarten – bedoeld voor leraren in het po en vo, maar ook geschikt voor bijvoorbeeld MR-overleggen en directie-vergaderingen – bevatten suggesties voor gespreksvoering over sociale media. Elke week publiceert Kennisnet een nieuwe discussiekaart. Lees ook in het interview met Remco Pijpers over dit onderwerp in het Algemeen Dagblad.
Sociale media en schoolmedewerkers: omgaan met valkuilen
pdf | 3.06 MB
Deze brochure helpt scholen beleid ontwikkelen over socialemediagebruik door medewerkers.
Handleiding discussiekaarten
pdf | 110.59 KB
Deze handleiding bevat instructies voor het gebruik van de discussiekaarten bij de brochure sociale media en schoolmedewerkers: omgaan met valkuilen.
Discussiekaart 1. De populaire hiphopleraar
pdf | 4.85 MB
Deze discussiekaart is bedoeld om groepsgewijs de grenzen te verkennen van het socialemediaverkeer tussen onderwijsprofessionals en leerlingen.
Discussiekaart 2. De leraar met stevige opvattingen
pdf | 1.66 MB
Deze discussiekaart is bedoeld om groepsgewijs de grenzen te verkennen van de vrijheid van meningsuiting voor leraren. Wat is aanvaardbaar en wat niet?
Discussiekaart 3. Mondige ouders
pdf | 2.71 MB
Deze discussiekaart is bedoeld om groepsgewijs na te gaan hoe scholen en leraren om moeten gaan met ouders (of verzorgers) die zich boos uitlaten over de school of specifieke leraren.
Discussiekaart 4. Vechtpartijtje met gevolgen
pdf | 1.69 MB
Deze discussiekaart is bedoeld om samen te bedenken hoe je het beste kunt omgaan met filmpjes die op sociale media terechtkomen en vervolgens veel (negatieve) aandacht genereren. In dit geval: fitty-video’s. Maar je kunt er zelf elk ander onderwerp voor invullen, zoals: sexting, choking, of een populaire challenge.
Discussiekaart 5. De leerling die een leraar online beschadigt
pdf | 4.43 MB
Deze discussie is bedoeld om te praten over de vraag wat je moet doen met leerlingen die leraren (of de school) online beschadigen. Onder andere via nepaccounts.
Discussiekaart 6. Goedbedoelde acties met desastreuze gevolgen
pdf | 5.18 MB
Deze discussie is bedoeld om te praten over hoe online ‘hulp’ via sociale media een averechts effect kan hebben.
