Projectplan opstellen FOSA
pdf | 431.55 KB
FOSA: Funderend Onderwijs Sectorarchitectuur
Voorbereid op ontwikkelingen die impact hebben op je digitale voorzieningen
In het project FOSA schetst Kennisnet samen met het onderwijs het toekomstbeeld en de bouwblokken die het mogelijk maken om de digitale informatiehuishouding goed en toekomstbestendig in te richten.
Zicht op datastromen
Technologie moet ontwikkelingen in het onderwijs steeds op nieuwe manieren ondersteunen. Denk aan de datastromen die nodig zijn bij doorlopende leerlijnen of de infrastructuur die klaar moet staan om online les te kunnen volgen. Daarnaast moeten leraren, leerlingen en andere betrokkenen binnen de schoolorganisatie zicht hebben op en zeggenschap over alle relevante datastromen.
Toekomstbeeld en bouwblokken
In het project FOSA schetst Kennisnet samen met het onderwijs het toekomstbeeld en de bouwblokken die het mogelijk maken om de digitale informatiehuishouding in het onderwijs goed en toekomstbestendig in te richten. De basis hiervoor zijn trends en toekomstverwachtingen in het onderwijs en aankomende wetgeving, zoals Regie op Gegevens en de Wet Digitale Overheid. Met de FOSA (Funderend Onderwijs SectorArchitectuur) ben je dus voorbereid op ontwikkelingen die impact hebben op je digitale voorzieningen. Daarnaast kan het onderwijs zich met een breed geaccepteerde FOSA op termijn opstellen als volwassen partner van leveranciers.
Wat is project FOSA?
De FOSA is de blauwdruk van de digitale informatiehuishouding in het onderwijs voor een periode van vijf tot tien jaar. Deze blauwdruk noemen we ook wel sectorarchitectuur. In het project FOSA ontwikkelt Kennisnet deze blauwdruk samen met het onderwijs: experts van grote en kleine instellingen van alle didactische gezindtes worden nauw betrokken, uiteraard samen met de PO-Raad en de en VO-raad. Hierbij ligt de focus op twee grote thema’s: flexibilisering van de informatievoorziening en digitale identiteiten in de ondersteunende processen.
Je kunt het project FOSA vergelijken met een team dat een nieuwe woonwijk ontwerpt. Er worden schetsen gemaakt van hoe het eruit komt te zien, aan welke technische en wettelijke eisen het ontwerp moet voldoen, en waarbij toekomstige bewoners inspraak hebben in het ontwerp. Het duurt vaak lang voor het idee van een vastgoedontwikkelaar voor een nieuwe woonwijk daadwerkelijk is uitgevoerd. Daarom wordt in een van de eerste plannen beschreven aan welke eisen bijvoorbeeld een technische installatie moet voldoen en worden de wensen van de toekomstige bewoners vastgelegd. Tegen de tijd dat de bouw start, kunnen inmiddels verbeterde of nieuw ontwikkelde installaties worden geïnstalleerd.
Rol van Kennisnet
Binnen het project FOSA wordt door middel van gesprekken met verschillende mensen in het onderwijs achterhaald hoe de ontwikkelingen binnen de twee thema’s worden ingeschat. Maar er is nog meer informatie nodig. Kennisnet heeft binnen het project daarom de volgende taken op zich genomen:
- Het ophalen van het toekomstbeeld van digitale informatiehuishouding in het onderwijs, door middel van use cases, met de huidige en te verwachten knelpunten.
- Het vertalen van deze uitkomsten naar wat dat betekent voor de informatiehuishouding.
- Het vastleggen van deze gegevens in de vorm van een sectorarchitectuur.
- Het uitwerken van een domeinarchitectuur voor flexibilisering en voor digitale identiteiten.
Het belang van project FOSA
Toekomstige gemeenschappelijke ict-voorzieningen moeten goed worden ingericht. Project FOSA helpt het funderend onderwijs met een sectorarchitectuur. Zo kunnen scholen binnen de gezamenlijk geschetste richtingen beter inspelen op hun toekomstige digitale informatiehuishouding. In zowel verwachte als onverwachte situaties. Door met het funderend onderwijs een gemeenschappelijk toekomstbeeld in kaart te brengen en te vertalen naar een sectorarchitectuur, worden kaders en randvoorwaarden voor alle samenwerkende partijen binnen de sector duidelijk.
Deze sectorarchitectuur moet er dus voor zorgen dat de digitale infrastructuur voor het funderend onderwijs toekomstbestendig is. Concreet betekent dit dat de digitale infrastructuur de wensen en eisen van het funderend onderwijs ondersteunt. Dat gaat namelijk niet vanzelf: de wensen van het onderwijs zijn complex. Zonder de kaders van de FOSA is er een grote kans dat veel niet mogelijk blijkt of alleen tegen grote wijzigingskosten en met grote vertraging.
Andere sectorarchitecturen
In het hbo en het mbo bestaan al de projecten HOSA en MOSA die vergelijkbare sectorarchitecturen opleveren voor die sectoren. Project FOSA is als onderdeel van de doorlopende leerlijn een belangrijke aanvulling hierop, waarbij geleerd kan worden van de aanpak van deze projecten. Daarnaast komt er, zoals gezegd, ingrijpende wetgeving aan op het gebied van digitalisering en regie op gegevens. Deze wetgeving heeft daardoor ook grote consequenties voor de informatiehuishouding van de onderwijssector. Dat gezegd hebbende kun je bewegingen van het onderwijs, bijvoorbeeld flexibilisering, beter ondersteunen.
Project FOSA past binnen de drie rollen waarmee Kennisnet vormgeeft aan een goed en veilig gebruik van ict in het onderwijs.
Meedenken over de FOSA in regie- of klankbordgroep
Er is nog plaats in de regiegroep en in de klankbordgroep (quality assurance-team) voor mensen uit het onderwijs. Neem contact op met Brian Dommisse via b.dommisse@kennisnet.nl of 06 45 16 44 68.