• Stappenplan
• |
• Informatiemanagement
• |
• vo

In 5 stappen naar een effectiever verzuimproces

Leerlingverzuim is een complex en urgent thema binnen het onderwijs. Signaleer je ongeoorloofd verzuim te laat? Dan kan dat ervoor zorgen dat leerlingen buiten beeld raken en uiteindelijk zelfs uitvallen. Maar wanneer wordt verzuim zorgelijk? Wie is binnen de school verantwoordelijk voor de opvolging van verzuim? En hoe zorgen we voor een effectieve samenwerking met leerplichtambtenaren en samenwerkingsverbanden? Een goed ingericht verzuimproces geeft je meer grip op verzuim en zorgt ervoor dat leerlingen sneller de juiste ondersteuning krijgen.

Door Sonja Steiger

04 maart 2025

5 minuten lezen

Voordelen van een gestructureerd verzuimproces

Verzuimcoördinatie en -registratie zijn niet zuiver administratieve taken. Verzuim kan een signaal zijn dat er iets speelt bij een leerling. Toch wordt verzuimregistratie op veel scholen nog vooral gezien als een administratieve verplichting en niet als een manier om bijvoorbeeld vroegtijdig risico’s te signaleren om zo leerlingen eerder en beter te ondersteunen. Een gestructureerd verzuimproces levert dus veel voordelen op:

• Vroegtijdige signalering van risico’s. Veel langdurige verzuimers beginnen met kleine signalen: vaker te laat komen, korte afwezigheden of frequent ziekteverzuim. Door verzuim systematisch te registreren en te analyseren, herken je deze patronen sneller en kun je eerder actie ondernemen.

• Duidelijkheid over verantwoordelijkheden. Wie onderneemt actie als een leerling regelmatig afwezig is? In veel scholen blijft dit een grijs gebied. Door rollen en taken expliciet te maken – bijvoorbeeld met behulp van het RASCI-model – zorg je ervoor dat iedereen weet wat zijn of haar rol is binnen het proces.

• Efficiënte samenwerking binnen en buiten de school. Verzuimaanpak stopt niet bij de schooldeur. Een effectief proces zorgt voor een soepele samenwerking tussen verzuimcoördinatoren, mentoren, zorgteams, ouders en externe partijen zoals leerplichtambtenaren en samenwerkingsverbanden. Dit voorkomt dat leerlingen tussen wal en schip vallen.
• Voorbereiding op de aankomende wetgeving. Ook de rijksoverheid wil inzetten op het terugdringen van schoolverzuim en voorkomen dat leerlingen onnodig thuis komen te zitten. Met het wetsvoorstel ‘Terugdringen schoolverzuim’ – dat naar verwachting op 1 augustus 2025 in werking treedt – wordt van scholen verwacht dat zij hun verzuimbeleid aanscherpen en beter registreren. En goed ingericht verzuimcoördinatieproces helpt dus niet alleen om zelf meer grip te krijgen op verzuim, het zorgt er ook voor dat je voldoet aan wettelijke eisen.

Procesmodel verzuimcoördinatie van de FORA

Het optimaliseren van verzuimprocessen begint met het analyseren van je huidige situatie. Hoe registreert jouw school verzuim op dit moment? En hoe wordt het opgevolgd? Zijn de rollen en taken duidelijk? De Funderend Onderwijs Referentie Architectuur (FORA) helpt je bij het beantwoorden van deze vragen. Het procesmodel Verzuimcoördinatie geeft je meer grip op de registratie, analyse en opvolging van verzuim. Het model maakt het daarnaast eenvoudig om rollen en verantwoordelijkheden helder te verdelen en de samenwerking met externe partijen te verbeteren. 

Aan de slag

Wil je vandaag nog een stap zetten naar een effectiever verzuimproces? Aan de hand van het FORA-procesmodel voor verzuim leggen we hier in vijf stappen uit hoe je kunt beginnen met het organiseren van effectiever verzuimproces.