Uitleg
|
Leermiddelen
|
po
vo

Het Programma van Eisen voor de leermiddelenmarkt: dit moet je weten

Het Programma van Eisen (PvE) voor de leermiddelenmarkt is een instrument voor het onderwijs om de markt van leermiddelen op een positieve manier te beïnvloeden. Het PvE is uitbracht door de PO-raad en de VO-raad.

Door Willem-Jan van Elk

15 september 2022

3 minuten lezen

Het doel van het PvE:

meer ruimte voor flexibiliteit en maatwerk in het onderwijs
meer innovatie en marktwerking
goed geregelde privacy en informatiebeveiliging op de leermiddelenmarkt.

Het PvE is gericht aan de leveranciers in de leermiddelenmarkt: uitgeverijen, distributeurs en softwareleveranciers. Daarnaast is er een checklist die scholen kunnen gebruiken bij gesprekken met leveranciers.

Massa aan de vraagkant en randvoorwaarden geregeld

Met een programma van eisen ontstaat massa aan de vraagkant. Het PvE formuleert de voorwaarden waarmee het onderwijs zijn ambities beter kan waarmaken, bijvoorbeeld op het gebied van maatwerk en flexibilisering. Voor marktpartijen maakt het PvE duidelijk op welke vragen van het onderwijs zij in kunnen spelen.

Het PvE richt zich op drie hoofdthema’s die voor alle scholen van belang zijn: marktwerking, ondersteuning van maatwerk en juridische en technische eisen. We geven bij deze thema’s een concreet voorbeeld van een eis:

Marktwerking
Er komen voortdurend nieuwe en vernieuwde leermiddelen beschikbaar. Het zou fijn zijn als het aanbod aan leermaterialen transparant is, in een voor iedereen toegankelijke catalogus. Daarover gaat de volgende eis: “productgegevens beschikbaar stellen voor een onafhankelijke catalogus” (e1.1). Producenten wordt gevraagd gegevens over leverbare materialen ter beschikking te stellen en actueel te houden. De catalogus die daarmee ontstaat is niet alleen voor het onderwijs van belang: leveranciers kunnen deze gebruiken om nieuwe diensten aan het onderwijs aan te bieden.
Ondersteuning van maatwerk
Om maatwerk te kunnen leveren, willen leraren en leerlingen op een gemakkelijke manier leermaterialen uit verschillende bronnen kunnen combineren. Om dergelijke materialen te kunnen zoeken en vinden, zijn onder meer beschrijvingen (‘labels’) van de leerstofinhoud van het materiaal nodig. Een eis die daaraan bijdraagt is: “leermateriaal fijnmazig gespecificeerd voor herkennen en variëren leerlijn” (e6.4). De docent moet kunnen zien op welke onderdelen van de leerlijn het materiaal betrekking heeft.
Juridische en technische eisen
Scholen willen bij de keuze van leermaterialen, software en apparatuur zoveel mogelijk vrijheid houden. Het is dan vervelend als leermateriaal maar op één soort apparatuur draait. Daarom bevat het PvE de eis “bruikbaar met gangbare browsers en (mobiele) besturingssystemen” (e11.3). Dit betekent dat leermaterialen moeten werken op alle veelgebruikte apparaten.

Waarom een programma van eisen?

Scholen willen maatwerk leveren en hebben behoefte aan flexibel inzetbaar leermateriaal. Het Programma van Eisen stelt scholen in staat hun eigen onderwijskundige keuzes te maken. Om scholen niet te belemmeren in hun keuze zijn de eisen in het PvE ‘neutraal’ geformuleerd: ze gaan nergens over de inhoud of de organisatie van het onderwijs (de hierboven gegeven voorbeelden illustreren dit).

Daarnaast bevat het PvE een checklist van eisen die scholen helpt om op basis van hun eigen onderwijskundige keuzes in gesprek te gaan met hun leveranciers. Bij elke nieuwe aanschaf van leermiddelen komt het PvE dus van pas.

Een levend document

De sectorraden gebruiken het PvE in de dialoog met de brancheverenigingen van uitgevers, softwareleveranciers en distributeurs. Daarnaast moeten besturen en scholen ook zelf bijdragen aan een goed functionerende leermiddelenketen. Bijvoorbeeld door betere vragen te stellen aan hun leveranciers, en door ervoor te zorgen dat leraren voldoende vaardigheden hebben om te kunnen werken met innovatief leermateriaal.

Meer weten?

Voor vragen over het PvE kunnen schoolbesturen terecht bij de helpdesk van de PO-Raad of de helpdesk van de VO-raad.