- Nieuws
- |
- 21 september 2023
Dit was OnderwijsInzicht 2023
De zesde editie van OnderwijsInzicht was een dag vol inspiratie en discussie. Op vrijdag 15 september verzamelden ruim 700 deelnemers zich voor een spectaculaire muzikale opening verzorgd door leerlingen van het Codarts Lyceum in Rotterdam. En dat was slechts het begin van een dag vol inzichten en nieuwe ideeën.
Door de redactie
Een belangrijk doel van OnderwijsInzicht 2023 was inspiratie opdoen. Het onderwijs staat voor grote uitdagingen, variërend van de integratie van AI in het klaslokaal tot de bestrijding van desinformatie onder leerlingen. Ook de weerbaarheid tegen cyberaanvallen en de veranderingen in de leermiddelenmarkt vormen belangrijke vraagstukken.
Tijdens zijn openingstoespraak benadrukte Rudy van Belkom, directeur van Stichting Toekomstbeeld der Techniek, het belang van investeren in mediawijsheid als een cruciale oplossing voor het bestrijden van desinformatie. Hij merkte op dat ChatGPT het onderwijs niet breekt, maar eerder laat zien waar de barstjes zitten. “Als een chatbot een huiswerkopdracht kan voltooien, zegt ook dat iets over de aard van die opdracht zelf.”
Generatieve AI in het Onderwijs
Eric Postma, hoogleraar AI aan de Tilburg University en expert op het gebied van kunstmatige intelligentie, benadrukte het belang van generatieve AI in het onderwijs. Hij stelde dat het voor leraren essentieel is om deze technologie te begrijpen en ermee te experimenteren. Postma verwacht dat generatieve AI in de nabije toekomst beter gereguleerd zal zijn dan open AI-systemen. Hoewel hij waarschuwde voor de gevaren, benadrukte hij ook het potentieel voor een positieve bijdrage aan het onderwijs.
In een vervolgsessie over de toekomst van generatieve AI, waarbij deelnemers oefenden met een methode om na te denken over die toekomst, kwamen verschillende mogelijke scenario’s voor het onderwijs in beeld. Voor de korte en langere termijn. Deze scenariosessie krijgt later dit jaar nog een vervolg.
Leermiddelen in de 21e eeuw
De leermiddelenmarkt is turbulent en de grote educatieve uitgeverijen spelen een steeds grotere rol in het leermiddelenproces. De Vereniging Ons Middelbaar Onderwijs (OMO) werkt samen met Education Warehouse aan een onafhankelijk leermiddenplatform. Hierbij is het niet langer aan educatieve uitgeverijen of distributeurs om te bepalen welke leermiddelen bovenaan de lijst staan, maar wordt dit bepaald op basis van onafhankelijke criteria die voortkomen uit het onderwijsveld zelf.
Kwetsbaarheid voor cyberaanvallen
Een belangrijk aspect dat aan bod kwam in verschillende sessies op OnderwijsInzicht, was informatiebeveiliging en privacy in het onderwijs. De dreiging van cyberaanvallen en datalekken maakt duidelijk dat scholen deze aspecten serieus moeten nemen en plannen moeten ontwikkelen om zich te beschermen. Joyce Vijverberg, directeur van Lucas VO Delflanden deelde hier een indrukwekkende anekdote over . Haar school ontving via een leerlingaccount van Magiser een dreiging van een schietpartij door een leerling, wat een ernstige crisis veroorzaakte. Het incident legde bloot hoe kwetsbaar scholen zijn voor cyberaanvallen. Een leerling in het publiek benadrukte het belang van regelmatige PEN-testen, ook wel binnendringingstest. Hierbij worden computersystemen of applicaties getest op kwetsbaarheden, waarbij deze kwetsbaarheden ook werkelijk worden gebruikt om in deze systemen in te breken. Zo zijn zwakke plekken in de beveiliging op te sporen, bijvoorbeeld bij printers.
Het nut van ict in het onderwijs
Digitale geletterdheid werd besproken door verschillende sprekers. Anneke Smits benadrukte het belang van de kwaliteit van ict in de ogen van leerlingen en pleitte voor meer dialoog tussen docenten en leerlingen over het nut van ict in het onderwijs. Erik Barendsen, hoogleraar aan de Radboud Universiteit, presenteerde een procesmodel voor computational thinking (CT), waarin de relatie tussen vakgebied en CT-inhoud werd geïllustreerd. Veerle Spronck en Rosa Wevers benadrukten de waarde van het integreren van digitale technologieën in kunst- en cultuuronderwijs om creativiteit en reflectie te stimuleren.
Desinformatie bestrijden
Johan van Driel van SLO sprak over het feit dat iedereen vatbaar is voor nepnieuws. Hij benadrukte hoe belangrijk het is om de redenering van een auteur te begrijpen om nepnieuws te ontmaskeren. Hij adviseerde om conceptuele achtergrondkennis en leesstrategieën te integreren in álle relevante schoolvakken, zodat leerlingen de bewijsvoering van een auteur beter kunnen achterhalen. De ‘Bad News game’ kan een effectief hulpmiddel zijn om leerlingen bewust te maken van de technieken achter nepnieuws. Prebunking, waarbij leerlingen een kleine dosis nepnieuws krijgen om weerbaarder te worden, werd ook genoemd als een mogelijke aanpak.
Innovatiekracht vergroten
Na alle inspirerende sessies over wat er op het onderwijs af komt en hoe je hiermee om kunt gaan, kwam ook nog de vraag aan bod: hoe pak het precies aan als je met technologische innovaties aan de slag wilt? Sprekers van Lucas Onderwijs, ROC van Twente en Onderwijsgroep Tilburg deelden in een sessie een aantal mooie praktijkverhalen. De boodschap: inspireren is niet zo moeilijk, maar het vraagt een planmatige aanpak met tijd en middelen om de volgende stap te zetten en je innovatiekracht in de schoolorganisatie te vergroten.
Dialoog en samenwerking
OnderwijsInzicht 2023 bood een diepgaande blik op de uitdagingen en kansen waarmee het onderwijs te maken heeft. Van het integreren van AI en digitale geletterdheid tot de strijd tegen desinformatie en het waarborgen van informatiebeveiliging: het onderwijs evolueert voortdurend. Het belang van dialoog en samenwerking tussen leerkrachten, leerlingen en experts werd duidelijk benadrukt als essentieel voor het vinden van effectieve oplossingen. En er blijft genoeg stof over voor een volgende editie van OnderwijsInzicht. We kijken er alweer naar uit!